Mọi người thường hay nói cuộc sống thật ngắn ngủi. Khi tôi còn nhỏ, tôi đã từng tự hỏi về điều này. Cuộc sống có thực sự ngắn hay là chúng ta đang phàn nàn về tính hữu hạn của nó? Liệu chúng ta có còn cảm thấy cuộc đời ngắn ngủi nếu chúng ta sống lâu hơn 10 lần?
Vì dường như không có cách nào để trả lời câu hỏi này, tôi đã ngừng băn khoăn. Rồi đến khi tôi có con, tôi đã cơ hội để tự nhìn nhận và tìm ra câu trả lời. Và câu trả lời đó chính là cuộc sống thực sự rất ngắn ngủi.
Việc có con dạy cho tôi kỹ năng quản lý thời gian. Bạn chỉ có vỏn vẹn được 52 ngày cuối tuần với đứa con 2 tuổi của bạn. Giả sử như từ lúc con bạn 3 tuổi đến lúc 10 tuổi, con vẫn tin vào sự nhiệm màu của lễ Giáng sinh, thì đồng nghĩa rằng bạn chỉ có thể ngắm nhìn con bạn trải nghiệm phép màu này được 8 lần. Rất khó để cho rằng bao nhiêu thời gian là nhiều hoặc bao nhiêu là ít, nhưng chắc chắn một điều 8 không phải là một con số đáng kể. Chẳng hạn nếu bạn có 8 hạt đậu phộng, hoặc một kệ sách có 8 quyển sách để chọn lựa, chắc chắn là số lượng có vẻ hạn chế, bất kể tuổi thọ của bạn là bao nhiêu.
Bây giờ chúng ta cứ cho là cuộc sống thực sự ngắn ngủi, nhưng khi biết được sự thật này, nó có tạo nên khác biệt gì không?
Với tôi thì có tác dụng rất lớn. Nếu bạn nghĩ rằng cuộc sống quá ngắn ngủi cho một điều gì đó, thì bạn sẽ cố gắng không dành thời gian cho việc “nhảm nhí” đó.
Nếu bạn tự hỏi mình đang dành thời gian cho điều nhảm nhí gì, thì có thể bạn đã biết câu trả lời. Đó là những cuộc họp không cần thiết, những tranh chấp không đáng có, quan liêu, bảo kê, đối phó với lỗi lầm của người khác, tắc đường, những trò tiêu khiển gây nghiện nhưng không hiệu quả, v.v.
Có hai lối đi mà những thứ “nhảm nhí” len lỏi trong cuộc sống của bạn: hoặc là hoàn cảnh ép buộc bạn, hoặc là nó đánh lừa bạn. Ở một mức độ nào đó, bạn phải chịu đựng những thứ nhảm nhí do hoàn cảnh tạo nên. Bạn cần kiếm tiền, và khả năng cao là bạn phải làm những việc lặt vặt. Thật vậy, quy luật cung – cầu đảm bảo rằng: việc càng dễ thì tiền công càng thấp. Tuy vậy, những điều lặt vặt mà bạn phải chấp nhận có thể ít hơn bạn nghĩ. Sẽ có một nhóm người không thích sống một cuộc đời đầy tẻ nhạt ấy, và chuyển đến sống ở nơi mà cơ hội kiếm tiền có thể ít hơn, nhưng cuộc sống nơi đó khiến họ hạnh phúc hơn. Điều này có thể trở nên phổ biến hơn trong tương lai.
Nhưng bạn cũng có thể kiếm tiền mà không cần di chuyển đến đâu cả. Chẳng hạn như bạn ưu tiên việc tránh né làm các công việc vặt hơn các yếu tố khác như tiền bạc và địa vị, bạn có thể sẽ tìm được nhà tuyển dụng ít gây lãng phí thời gian của bạn hơn.
Nếu bạn là một người làm việc tự do hoặc có một công ty nhỏ, bạn có thể làm điều này ở cấp độ khách hàng. Nếu bạn “sa thải” hoặc tránh xa các khách hàng tệ, bạn có thể giảm sự nhảm nhí trong cuộc sống của mình nhiều hơn là giảm thu nhập.
Đối với lối đi thứ 2, những thứ nhảm nhí len lỏi vào cuộc đời bạn bằng cách lừa lọc bạn thì hoàn toàn là lỗi của bạn. Một ví dụ quen thuộc với chúng ta là thói “anh hùng bàn phím”. Khi ai đó mâu thuẫn với bạn, họ có ý muốn tấn công bạn. Đôi khi khá là công khai. Bản năng của bạn khi bị tấn công là bảo vệ chính mình. Nhưng trong trường hợp này việc mà bạn nghĩ là bảo vệ chính mình là không tốt vì nó không phù hợp với thế giới mà chúng ta đang sống.
“Anh hùng bàn phím” dẫu sao cũng chỉ gây nghiện một cách vô tình thôi. Có nhiều thứ nguy hiểm hơn thế. Như tôi đã viết trước đây, tác dụng phụ của công nghệ hiện đại là những thứ chúng ta dùng hằng ngày có xu hướng dễ trở nên gây nghiện hơn. Vì thế, ta sẽ phải nỗ lực một cách có ý thức để tránh bị nghiện – để tách mình ra khỏi chúng và tự hỏi “đây có phải là cách tôi muốn sử dụng thời gian của mình không?“
Ngoài cách trên, chúng ta nên tích cực tìm kiếm những điều quan trọng để làm. Nhưng mỗi người đều có những điều quan trọng khác nhau, và hầu hết đều phải học cách biết được điều gì là quan trọng với họ. Một số người may mắn và sớm nhận ra những việc yêu thích của họ và sau đó tìm cách dành nhiều thời gian cho việc đó. Nhưng hầu hết mọi người bắt đầu với một cuộc sống mà những thứ quan trọng và những thứ không hề quan trọng trộn lẫn vào nhau, và chỉ đang dần học cách phân biệt chúng.
Đối với thế hệ trẻ, phần lớn sự nhầm lẫn này là do người khác gây nên. Ở trường trung học, những gì những đứa trẻ khác nghĩ về bạn dường như là điều quan trọng nhất trên thế giới. Nhưng khi bạn hỏi người lớn về những sai lầm của họ ở độ tuổi đó, hầu hết đều nói rằng đó là việc quan tâm quá nhiều đến những gì những đứa trẻ khác nghĩ về mình.
Một kỹ thuật thường được sử dụng để phân biệt những điều quan trọng là tự hỏi liệu bạn có quan tâm đến nó trong tương lai không. Những thứ giả mạo sự quan trọng thường sẽ có một giai đoạn đỉnh cao, mà ở đó bạn cho rằng nó cực kỳ quan trọng với bạn. Nhưng đó chính là cách nó lừa dối bạn. Bởi sau đỉnh cao đó, tầm quan trọng suy giảm rõ rệt.
Một điều tuyệt vời khi có con nhỏ là chúng khiến bạn dành thời gian cho những thứ quan trọng: con cái. Chúng sẽ nắm lấy tay áo bạn khi bạn nhìn chằm chằm vào điện thoại và nói “bố sẽ chơi với con chứ?” Và cá chắc là bạn sẽ bỏ ngay những thứ nhảm nhí sang một bên.
Cuộc sống ngắn ngủi đấy! Bạn nghĩ rằng bạn luôn có thể viết cuốn sách nào đó, hoặc leo lên ngọn núi nào đó, hoặc bất cứ điều gì, và sau đó bạn nhận ra cửa sổ đã khép lại. Những cánh cửa sổ đóng lại gây đau buồn nhất là khi người nào đó qua đời. Cuộc sống của họ cũng ngắn ngủi. Sau khi mẹ tôi mất, tôi ước mình đã dành nhiều thời gian hơn cho bà. Tôi sống như thể bà ấy luôn ở đó. Kèm với sự im lặng cố hữu của mình, bà khiến cho ảo tưởng đó của tôi càng thêm vững vàng. Nhưng đó chỉ là một ảo tưởng. Tôi nghĩ rằng rất nhiều người cũng phạm phải lỗi tương tự.
Hãy thử tập thói quen thiếu kiên nhẫn với những điều bạn muốn làm nhất. Đừng chờ đợi trước khi leo lên ngọn núi đó hoặc viết cuốn sách nào đó mà bạn ấp ủ hoặc việc đơn giản là về thăm mẹ của bạn. Bạn không cần phải liên tục nhắc nhở bản thân tại sao không nên chờ đợi. Chỉ đơn giản là đừng chờ đợi nữa.
Tôi có thể nghĩ thêm hai điều nữa mà một người thường sẽ làm khi họ không có quá nhiều thứ trong tay. Đó là cố gắng đạt được nhiều hơn, và tận hưởng cái mình đang có.
Cách bạn sống ảnh hưởng đến thời gian bạn sống. Hầu hết mọi người có thể làm tốt hơn. Tôi cũng nằm trong số đó.
Nhưng bạn thậm chí có thể đạt được hiệu quả tốt hơn bằng cách chú ý đến thời gian mà bạn đang có. Thật dễ để cho ngày tháng trôi đi như một cái chớp mắt. Khái niệm “dòng chảy” mà những người sáng tạo rất yêu thích thật ra lại có một hiệu ứng ngược khác, đó là ngăn cản ta dừng lại để tận hưởng cuộc sống giữa vòng quay tất bật của cuộc đời.
Bạn hoàn toàn có thể học cách sống chậm lại. Chẳng hạn, trong trường hợp của tôi, khi có con nhỏ, tôi đã có những khoảnh khắc cực kỳ hoàn hảo mà tôi không thể nào không để tâm đến.
Sống trọn vẹn từng khoảnh khắc cũng là một cách. Lý do tôi buồn về mẹ tôi không chỉ là tôi nhớ mẹ mà tôi nghĩ về tất cả những điều chúng tôi có thể làm mà chúng tôi đã không làm. Con trai lớn của tôi sẽ sớm 7 tuổi. Và mặc dù tôi rất nhớ phiên bản 3 tuổi của nó, ít nhất tôi không có bất kỳ sự hối tiếc nào về những gì có thể đã xảy ra. Chúng tôi đã có khoảng thời gian tốt nhất mà một người cha và một đứa trẻ 3 tuổi từng có.
Loại bỏ bớt sự nhảm nhí, đừng chờ đợi để làm những việc quan trọng và tận hưởng thời gian bạn có. Đó là những gì bạn làm khi cuộc sống quá ngắn ngủi.
Nguồn: Paul Graham